۱. مقدمه
قرص یا کپسول، کدام بهتر است؟ انتخاب بین کپسول و قرص یک ملاحظه اصلی برای داروها و مکملها است. این مقاله به بررسی تفاوتهای کلیدی، مزایا و معایب و عواملی میپردازد که هنگام تعیین اینکه کدام یک برای نیازهای شما مناسبتر است، باید در نظر بگیرید.

۲. کپسول در مقابل قرص: کپسول و قرص چیستند؟
قرص و کپسول دو نوع اصلی داروهای خوراکی و مکملهای غذایی هستند. آنها عمدتاً برای درمان بیماریها، بهبود وضعیت سلامتی و غیره به کار میروند. اما این دو نوع قرص به طور خاص چه هستند؟
1) چه هستند؟ کپسولها?
کپسولهای قرص از ژلاتین یا مواد گیاهی به شکل ظروف استوانهای یا بیضی شکل ساخته میشوند. آنها حاوی مایع، پودر یا گرانول هستند و طوری طراحی شدهاند که به سرعت در دستگاه گوارش حل شوند. کپسولهای ژل به دو شکل اصلی وجود دارند:
- کپسولهای ژلاتینی سخت: اینها از دو قطعه ساخته شدهاند که به هم متصل میشوند و معمولاً برای مواد پودری یا دانهای استفاده میشوند.
- کپسولهای ژلاتینی نرم (سافتژل): اینها کپسولهای یک تکهای هستند که برای روغنها و داروهای مایع و همچنین مولتیویتامینهای سافتژل و غیره استفاده میشوند.

2) چه هستند؟ قرصها?
قرصها، دوزهای جامد و فشردهای از دارو یا مکملها هستند که عموماً توسط ... تولید میشوند. ماشین آلات پرس قرصآنها میتوانند توسط دستگاه پوششدهی فیلم یا بدون پوشش به همین شکل فعلی پوشش داده شوند و مواد تشکیلدهنده آنها معمولاً با عوامل اتصالدهندهای مانند سلولز میکروکریستالی (MCC) و مشتقات سلولز به هم متصل میشوند. انواع مختلفی از قرصهای دارویی وجود دارد، از جمله:
- قرصهای معمولی: مقرون به صرفه، پایدار، جذب سریع، ممکن است طعم بدی داشته باشد و شکننده باشد.
- قرصهای روکشدار: بلع آسانتر، حفظ پایداری دارو، گرانتر و سنگینتر.
- قرصهای جوشان: انحلال سریع در آب، بلع آسانتر، حساس به رطوبت و حاوی سدیم بالا.
- قرصهای جویدنی: طعم مناسب و بهتر برای کودکان؛ ممکن است نیاز به شیرینکننده داشته باشد و باعث حساسیت دندان شود.
- قرصهای گونه و زیرزبانی: جذب سریع، از معده عبور میکند، محدود به داروهای خاص است و میتواند دهان را تحریک کند.
- قرصهای حلشونده خوراکی (ODT): انحلال سریع بدون آب، مناسب برای کودکان، گرانتر و حساس به رطوبت.
- قرصهای آهسته رهش: اثر طولانی مدت، دوزهای کمتر، تولید پیچیده و خطر انباشت دوز.

۳. قرص در مقابل کپسول: تفاوت چیست؟
1) کپسولها در مقابل تبلتها: فرآیند تولید
تولید کپسول و قرص شامل چندین مرحله کلیدی برای تضمین کیفیت و عملکرد محصول نهایی است. در اینجا خلاصهای از فرآیند و ماشینآلات دارویی مورد استفاده از پردازش مواد تا فرآوری محصول نهایی ارائه شده است.
کپسول تولید پرکن
- آماده سازی مواد: خرید یا تولید کپسولهای خالی (ژلاتین یا گیاهی) و همچنین تهیه مواد اولیه به شکل گرانول، پودر، گلوله و غیره. در برخی موارد، میتوان از میکسرهای پرقدرت و دستگاههای گرانولسازی برای بهینهسازی غلظت مواد استفاده کرد.
- کپسول فبیمار شدن: پس از آماده شدن مواد، آنها را در قیفهای دستگاه پرکن کپسول بارگذاری کنید. هم پرکنندههای کپسول نیمه اتوماتیک و هم تمام اتوماتیک میتوانند تولید کپسول کارآمد و با کیفیت بالا را تضمین کنند.
- پرداخت نهایی کپسول (اختیاری): از دستگاه پولیش کپسول برای پاک کردن پودر باقیمانده از سطح کپسول استفاده کنید و کیفیت و ظاهر نهایی محصول را بهبود بخشید.

قرص فشار دادن تولید
- فشرده سازی قرص: مواد آماده شده را داخل قیف دستگاه پرس قرص بریزید. از پرس قرص چرخشی اتوماتیک میتوان برای فشردهسازی مواد به صورت قرصهای یکنواخت با وزن و سختی دقیق استفاده کرد.
- روکش قرص (اختیاری): اگر به قرص روکشدار نیاز است، قرصهای فشرده شده را به دستگاه روکش قرص منتقل کنید. این فرآیند با استفاده از تکنیکهای روکش فیلم یا شکر، پایداری، طعم و ظاهر قرص را افزایش میدهد.
- پرداخت و غبارزدایی نهایی قرص: برای از بین بردن پودر اضافی و لبههای تیز، از دستگاه غبارگیر و پولیش مخصوص قرص استفاده کنید و قبل از بستهبندی، از سطح صاف و کیفیت بالای محصول اطمینان حاصل کنید.

2) کپسول در مقابل تبلت: اندازهها تفاوتها
کپسولها و قرصها در اندازههای مختلفی عرضه میشوند که بر سهولت بلع و کنترل دوز تأثیر میگذارند. اندازه کپسولها از اندازه ۰۰۰ (بزرگترین) تا اندازه ۵ (کوچکترین) متغیر است. برای درک بهتر، در زیر نمودار اندازه کپسول آمده است:![]() |
|||
کپسول اندازه | حجم کپسول (میلیلیتر) | طول بدنه (میلیمتر) | قطر بدنه (میلیمتر) |
000 | 1.37 | 25.70 | 9.44-9.54 |
00 | 0.95 | 23.40 | 8.15-8.25 |
0 | 0.68 | 21.70 | 7.30-7.40 |
1 | 0.50 | 19.30 | 6.61-6.69 |
2 | 0.37 | 17.80 | 6.05-6.13 |
3 | 0.30 | 15.70 | 5.55-5.61 |
4 | 0.21 | 14.20 | 5.00-5.08 |
5 | 0.13 | 11.10 | 4.50-4.91 |
قرصها مانند کپسولها سیستم اندازهبندی استانداردی ندارند. اندازه قرصها به میزان مواد مؤثر و عوامل اتصالدهنده موجود در آنها بستگی دارد. قرصها اغلب برای تقسیم شدن و تنظیم دوز، علامتگذاری میشوند.
![]() | ||
اندازه تبلت | قطر | کاربرد رایج |
کوچک | ۵ میلیمتر – ۸ میلیمتر | داروهای با دوز پایین، ویتامینها، مکملها. |
استاندارد | ۸ میلیمتر – ۱۲ میلیمتر | داروهای با دوز منظم، مکملهای رایج. |
بزرگ | ۱۲ میلیمتر – ۲۰ میلیمتر | داروهای با دوز بالا، قرصهایی با مقادیر بیشتر مواد مؤثر. |
خیلی بزرگ | ۲۰ میلیمتر – ۲۵ میلیمتر | قرصهایی برای دوزهای بسیار بالا یا قرصهایی که حاوی چندین مادهی فعال هستند. |
3) قرص در مقابل کپسول: تفاوتهای جذب
وقتی صحبت از جذب کپسول در مقابل قرص میشود، کپسولهای قرصی به سرعت در معده حل میشوند زیرا پوسته ژلاتینی یا گیاهی آنها به سرعت تجزیه میشود و مواد فعال را برای جذب سریع آزاد میکند. کپسولهای نرم که حاوی داروی مایع هستند، عموماً فراهمی زیستی بالاتری دارند و همین امر آنها را مؤثرتر میکند. علاوه بر این، داروهای کپسولی برای معده ملایمتر هستند زیرا به تعداد زیادی اتصالدهنده یا پرکننده نیاز ندارند.
قرصها به دلیل اینکه جامدات فشردهای هستند که قبل از آزاد شدن دارو باید تجزیه شوند، زمان بیشتری برای جذب نیاز دارند. با این حال، میتوان آنها را برای آزادسازی کنترلشده طراحی کرد، مانند قرصهای روکشدار رودهای یا قرصهای با آزادسازی طولانی که جذب را برای هدف قرار دادن نواحی خاص در دستگاه گوارش به تأخیر میاندازند. در حالی که قرصهای استاندارد ممکن است فراهمی زیستی کمتری داشته باشند، فرمولاسیونهای پیشرفته اثربخشی را بهبود میبخشند.
4) قرص در مقابل کپسول: مزایا و معایب
برای درک کلی، در اینجا جدولی برای تفاوتهای کلیدی بین قرص در مقابل کپسول، یا مزایا و معایب قرص و کپسول آورده شده است.
ویژگی | کپسولها | قرصها |
جذب | طرفدار: جذب سریعتر، به خصوص در حالت مایع. | معایب: جذب آهستهتر، رهایش کنترلشده امکانپذیر است. |
هزینه | معایب: گران تر. | طرفدار: مقرون به صرفه تر. |
تولید | نیاز به تجهیزات کپسول پرکن | دستگاه پرس قرص. |
پایداری قفسه | معایب: حساس به رطوبت. | طرفدار: پایدارتر. |
سفارشیسازی | معایب: محدود به مواد خاصی است. | طرفدار: انعطافپذیری بیشتر در شکل و اندازه. |
سهولت بلع | طرفدار: به دلیل بافت نرم، راحتتر است | معایب: بلعیدن میتواند دشوارتر باشد. |
طعم و بو | طرفدار: بیمزه، طعمهای ناخوشایند را میپوشاند. | معایب: ممکن است طعم یا بوی قابل توجهی داشته باشد. |
5. کپسولها در مقابل قرص: کدام بهتر است؟ برای تولید دارو?
بسیاری از افراد این سوال را میپرسند که «آیا کپسول از قرص بهتر است؟» «قرص یا کپسول، کدام یک بهتر است؟» هنگام انتخاب بین قرص در مقابل کپسول، باید عوامل مختلفی از جمله سازگاری مواد، ملاحظات هزینه و ترجیحات بازار در نظر گرفته شود. در زیر مقایسه دقیقی از قرص در مقابل کپسول ارائه شده است:
1) سازگاری مواد
- کپسولها: اگر داروهای شما حاوی فرمولاسیونهای مایع یا روغنی یا موادی هستند که به فشردهسازی حساسند، کپسولها شکل بهتری برای تهیه این نوع قرصها هستند. آنها محافظت بهتری برای برخی از مواد فعال ارائه میدهند و میتوانند طعمها یا بوهای ناخوشایند را بپوشانند.
- قرصها: اگر قرصهای شما نیاز به ترکیب مؤثر مقادیر زیادی از مواد مؤثر دارند، قرصهای دارویی انتخاب ایدهآلی هستند. آنها همچنین میتوانند پروفایلهای مختلف رهایش، مانند رهایش طولانیمدت یا فوری را فعال کنند.
2) دارو بررسی هزینه
- کپسولها: اگر بودجه تولید شما اجازه هزینههای بالاتر مواد اولیه و تجهیزات تخصصی پر کردن کپسول را میدهد، کپسولها میتوانند انتخاب مناسبی باشند. با این حال، به خاطر داشته باشید که کپسولهای سافتژل به فناوری کپسولسازی پیشرفتهتری نیاز دارند که هزینههای کلی تولید را افزایش میدهد.
- قرصها: اگر هدف شما به حداقل رساندن هزینههای تولید است، قرصهای قرصی گزینه مقرون به صرفهتری هستند. فرآیند تولید آنها سریعتر و کارآمدتر است و آنها را برای تولید دارویی و مکمل در مقیاس بزرگ ایدهآل میکند.
3) ارزیابی بازار
- کپسولها: اگر مصرفکنندگان هدف شما سهولت بلع را در اولویت قرار میدهند و داروهای بیمزه یا بدون بو را ترجیح میدهند، کپسولها گزینه بهتری هستند. تحقیقات نشان داده است که ۶۶۱TP3T از مصرفکنندگان مکمل، کپسولهای دو تکه را به دلیل بافت نرم و توانایی آنها در پوشاندن بوها یا طعمهای قوی ترجیح میدهند.
- قرصها: اگر تمرکز شما بر تولید داروهای دارویی است، قرصها انتخاب ارجح هستند. آنها به دلیل مقرون به صرفه بودن، ماندگاری طولانی و توانایی تطبیق با اصلاحات مختلف آزادسازی دارو، بر بازار تسلط دارند.
6. چه قرص یا کپسولی تولید تجهیزاتی که باید انتخاب کنید؟
انتخاب تجهیزات دارویی مناسب برای تضمین ثبات، کارایی و تولید با کیفیت بالا بسیار مهم است. انتخاب ماشین آلات دارویی به الزامات خاص تولید کپسول یا قرص بستگی دارد. در زیر مروری بر تجهیزات تولیدی ضروری برای هر نوع تولید ارائه شده است:
برای کپسولها:
- دستگاههای پرکن کپسول، کپسولها را با پودر، گرانول یا مایعات به طور مؤثر پر میکنند. تولید خودکار میتواند از دستگاههای کپسولسازی نیمهخودکار یا پرکنندههای کپسول کاملاً خودکار استفاده کند که قادر به افزایش راندمان و دقت تولید هستند.
- دستگاههای کپسولهسازی سافتژل برای تولید کپسولهای سافتژل پر از مایع، تضمین دوز دقیق و آببندی با کیفیت بالا، تخصصی هستند.
برای قرصها
- تجهیزات گرانول سازی قبل از فشردهسازی قرص، مخلوط پودر یکنواخت را تضمین میکند و باعث بهبود قوام، سختی و خواص انحلال قرص میشود.
- ماشین آلات پرس قرص مواد دانهای را با تک پانچ و به شکل قرص فشرده کنید چرخشی پرس قرص مدلها برای ظرفیتهای تولید مختلف طراحی شده است.
- قرصفیلم ماشینهای پوششدهی پوششهای محافظ یا کاربردی را روی قرصها اعمال کنید، پایداری، ظاهر و رهایش کنترلشده دارو را افزایش دهید.
7. پمضر ایتجهیزات متولیدکننده توصیه
پس از یادگیری تفاوتهای بین قرص و کپسول، و همچنین آشنایی با تجهیزات تولید کپسول قرص مرتبط، ممکن است ایده روشنی از نوع دارو و ماشینآلات مورد استفاده برای تولید قرص خود داشته باشید. گام بعدی انتخاب تجهیزات تولید دارویی قابل اعتماد از یک تأمینکننده معتبر است. در میان تولیدکنندگان برتر ماشینآلات دارویی در صنعت، Ruidapacking به عنوان یک انتخاب توصیه شده برجسته است.
به طور خاص برای تولید قرص و کپسول، در زیر دو دستگاه اصلی به عنوان مرجع آورده شده است.
ویژگی | کپسول دستگاه پرکن | قرص دستگاه پرس |
مدل | NJP1500D | ZP26/40 D |
تصویر | ![]() |
![]() |
ظرفیت | 90,000 رایانههای شخصی/ساعت | ۲۶۰،۰۰۰ عدد/ساعت |
مشخصات | – اندازه کپسول: #000، 00، 0، 1، 2، 3، 4، 5 – پرکننده Rage: پودر، گرانول، پلت، قرص. | – حداکثر قطر: ۲۵ میلیمتر – حداکثر فشار: ۱۰۰ کیلونیوتن – پیشپرس: ۲۰ کیلونیوتن |
ویژگیها | – بادامک شیار داخلی. – دقت دوزینگ بالا ≤3%. – طراحی ماژولار، تعویض سریع قالب در 15 دقیقه. | – دفع ضایعات تکتکهای. – نظارت بر فشار در زمان واقعی. – بازیافت پودر باقیمانده. |
خریدار مناسب | تولیدکنندگان دارویی یا مکمل با سرعت بالا و دقت بالا برای پر کردن کپسول. | تولیدکنندگان تبلت با تولید انبوه و دقت بالا و کارایی بالا. |
8. نتیجهگیری
انتخاب بین کپسول یا قرص در نهایت به عوامل مختلفی بستگی دارد. دانستن این تفاوتها به شما کمک میکند تا در مورد تولید دارو و مکمل، انتخابهای آگاهانهای داشته باشید. در حین انتخاب، کلید تولیدکنندگان تجهیزات دارویی, رویداپکینگ به عنوان یک تأمینکننده معتبر، که به دلیل ماشینآلات با کیفیت بالا و خدمات استثنایی خود در سطح جهانی شناخته شده است، برجسته است.